Cultuurhistorische waardenkaart
In de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is vastgelegd dat de ruimtelijke ordening een samenhangende afweging van alle ruimtelijke belangen omvat. Tot die belangen wordt ook het cultureel erfgoed gerekend.
In het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is daarom de verplichting vastgelegd om in de ruimtelijke ordening “rekening te houden met aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten monumenten”. Daarvoor is de (op 14 mei 2018 door de gemeenteraad vastgestelde) cultuurhistorische waardenkaart een bruikbaar instrument.
De cultuurhistorische waardenkaart maakt het doen van cultuurhistorisch onderzoek bij ruimtelijke procedures in veel gevallen makkelijker en goedkoper of zelfs overbodig. De cultuurhistorische waardenkaart kan daarnaast dienen als inspiratiebron voor ruimtelijke ontwikkelingen. Het kenmerkende cultuurhistorische verleden van een gebied kan daardoor worden voortgezet in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.
Veel cultuurhistorische aspecten zijn al geïnventariseerd, maar zijn in verschillende kaarten en rapporten ondergebracht. Dit maakt het moeilijk om het aspect cultuurhistorie integraal te benaderen.
De cultuurhistorische waardenkaart voorziet daarom in een bundeling en ordening van al deze cultuurhistorische waarden. Daarnaast voorziet de cultuurhistorische waardenkaart in nieuwe informatie op het gebied van cultuurhistorie.
De cultuurhistorische waardenkaart is nadrukkelijk geen nieuw beleidskader. De cultuurhistorische waardenkaart heeft namelijk een informatief karakter.
De volgende cultuurhistorische aspecten zijn ondergebracht in de cultuurhistorische waardenkaart:
- het natuurlijk landschap (pdf, 15,3Mb);
- historische landschapstypen (pdf, 15,7Mb);
- culturele gebieden & historische landschapstypen (pdf, 15,4Mb);
- recente landschappen (pdf, 20Mb);
- stads- dorpsuitbreiding (pdf, 17,9Kb);
- inventarisatie cultuurhistorische elementen (pdf, 24,8Mb);
- waardering cultuurhistorische elementen (pdf, 19,6Mb);
- waardering historische landschapstypen (pdf, 16,5Mb);
- waardering recente landschappen (pdf, 16,4Mb).
Let op: vanwege de grootte van bovenstaande documenten kan downloaden langer duren.
De cultuurhistorische waardenkaart bestaat dus niet uit één, maar uit meerdere kaarten. De cultuurhistorische waardenkaart bevat daarnaast een rapport (pdf, 11,7Mb) met een nadere tekstuele (en verbeeldende) toelichting.
De meeste cultuurhistorische “parels” zijn algemeen bekend. Denk hierbij het Apeldoorns Kanaal, het sprengbekenstelsel en de eerste en tweede landgoederenzone. Ter promotie van recreatie en toerisme is het van belang om hier blijvend aandacht aan te schenken. De cultuurhistorische waardenkaart draagt hieraan bij.
In de cultuurhistorische waardenkaart staan ook een aantal “parels” benoemd waarnaar tot dusver veel minder aandacht is uitgegaan. Denk hierbij aan de historische routes over de heidegebieden, die worden gekenmerkt door uitgesleten karrensporen en kenmerkende “poorten door de reliëfrijke dekzandruggen”.
Hetzelfde geldt voor de regenwaterdalen en de droogdijken op de flanken van de stuwwallen. Veel van deze elementen zijn nog goed zichtbaar en hebben de tand des tijds goed doorstaan. De cultuurhistorische waardenkaart brengt deze ''parels'' beter onder de aandacht.